طرح هادی 

طرح هادی روستایی راهنمایی مصوب برای هدایت عملیات سازندگی و آبادانی در روستاهاست. طرح هادی روستایی نوعی طرح کالبدی به شمار می‌آید که هدف آن فراهم نمودن بستر تجدید حیات و هدایت روستا به لحاظ اجتماعی، اقتصادی و فیزیکی جامعه روستایی است.

به‌موجب تبصره ۳ ماده ۴ آیین‌نامه استفاده از اراضی، احداث بنا و تأسیسات در خارج از حریم شهرها و روستاها، در خصوص روستاهای فاقد طرح هادی، ضوابط موقت با رعایت طرح توسعه و عمران ( جامع) ناحیه‌ای مربوط و مصوبات شورای عالی شهرسازی و معماری ایران توسط بنیاد مسکن انقلاب اسلامی تهیه و ملاک صدور پروانه ساختمانی قرار می‌گیرد. هر نوع نقل‌وانتقال اراضی برای امر مسکن اعم از رسمی و عادی در داخل محدوده روستاها منوط به استعلام از دهیاری مربوط بر اساس طرح هادی روستایی مصوب با همکاری بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و در صورت عدم تشکیل دهیاری، از بنیاد مسکن انقلاب اسلامی محل خواهد بود.

نمونه طرح هادی روستایی

مراحل تهیه طرح هادی روستایی

۱-تهیه نقشه پایه و وضع موجود روستا

۲-  مطالعات پایه و تشخیص وضعیت

۳-  تحلیل و استنتاج از بررسیها و تدوین چشم اندازها

۴-  تعیین پروژه های پیشنهادی و تهیه طرح هادی

انواع بافت زمین در طرح هادی

سه نوع بافت زمین در طرح هادی وجود دارد:

• زمین های داخل بافت
• زمین های الحاقی به بافت
• زمین های خارج از بافت

زمین‌های داخل بافت

این اراضی ازآنجایی‌که در داخل طرح هادی هستند برای ساخت‌وساز مشکلی ندارند. مالکان این اراضی می‌توانند با گرفتن مجوزهای مربوط از دهیاری روستا به ساخت‌وساز در زمین خود بپردازند. شایان‌ذکر است که زمین‌های داخل بافت برای دریافت امتیازات گاز، برق، آب، تلفن و سایر خدمات نیازی به پرداخت هزینه‌های اضافی ندارند.

زمین های  الحاقی به بافت

این اراضی، زمین هایی هستند که در نزدیکی طرح هادی روستایی واقع شده اند، با این حال  به دلیل قرار نداشتن در داخل طرح، برای ساخت و ساز نیاز به دریافت مجوز از دهیاری ها با پرداخت هزینه دارند. در آینده، برای اتصال این اراضی به بافت طرح، مجوز ساخت الزامی است. در غیر این صورت، هرگونه ساخت و ساز در این اراضی غیرقانونی تلقی می‌شود.

برخی از شرایط مورد نیاز برای پیوستن این اراضی به بافت طرح عبارتند از:

فاصله نزدیکی به طرح حدود ۵۰ تا ۱۰۰ متر

عدم وجود مانع در نتایج استعلام از ادارات محیط زیست، منابع طبیعی، اداره گاز، جهاد کشاورزی، اداره برق و اداره آب

اراضی خارج از طرح یا اراضی خارج از بافت

این اراضی، در طرح هادی روستایی قرار نمی‌گیرند و هرگونه ساخت و ساز در آنها ممنوع و غیرقانونی است. برای ساخت و ساز در این اراضی، نیاز به دریافت مجوز و امکان قرار گیری در طرح در آینده وجود دارد. در این شرایط، با پرداخت جریمه ماده ۹۹، دریافت پایان کار ممکن است.

انواع نقشه طرح هادی روستایی

نقشه‌های مورد نیاز طرح  هادی به دو قالب نقشه رسمی و نقشه پشتیبان تهیه می‌شوند. نقشه‌های رسمی طرح به صورت البوم تهیه و به کارفرما تحویل داده می‌شوند. نقشه‌های پشتیبان طرح نیز در قالب گزارش طرح ارائه می‌شوند و بسته به محدوده و متناسب با آن ارائه می‌شوند.

اجزای نقشه‌های رسمی

نقشه کاربری اراضی

نقشه محدوده‌های در معرض سوانح طبیعی و درجه بندی میزان سانحه‌خیزی محدوده‌ها

نقشه تعیین شیب عمومی وجهات شیب معابر و محل دفع آب‌های سطحی

نقشه ابنیه و موقعیت بناها و بافت‌های باارزش روستا

نقشه شبکه معابر پیشنهادی و سلسله مراتب آن

نقشه فضاهای نیازمند نوسازی و بهسازی روستا

نقشه اراضی پیشنهادی و مراحل مختلف توسعه آن

نقشه محدوده طرح هادی و حریم استحفاظی

پلان معابر و تقاطع‌ها

پروفیل طول با مقیاس طولی و ارتفاعی

مقاطع عرضی معابر و میادین

نقشه‌های پشتیبان طرح نیز شامل موارد زیر است:

نقشه‌های مربوط به حوزه نفوذ با مقیاس

نقشه جایگاه نقش روستا در سلسله مراتب تقسیمات کالبدی طرح فرادست

نقشه عمومی حوزه نفوذ

نقشه الگوی مراجعات خدماتی آبادی‌های حوزه نفوذ در وضع موجود

نقشه الگوی جریان مبادلات اقتصادی در وضع موجود

نقشه الگوی مراجعات آبادی‌های حوزه نفوذ در سال افق طرح

اجزای نقشه‌های مربوط به روستا

نقشه موقعیت روستا در تقسیمات سیاسی شهرستان

تعیین مکان موجود و یا پیشنهادی دفن زباله

نقشه محدوده‌های هم ارزش اقتصادی زمین و ساختمان در روستا

نقشه مالکیت اراضی روستا (دولتی، خصوصی، عمومی و وقفی)

نقشه محدودیت‌ها و امکانات توسعه فیزیکی روستا

نقشه محله‌بندی و مراحل گسترش کالبدی روستا تا وضع موجود

نقشه معابر موجود و سلسله مراتب آن

نقشه گزینه‌های کاربری اراضی پیشنهادی

تاثیر طرح هادی در خرید و فروش زمین

از آنجایی که ساخت و ساز در بافت خارج طرح هادی غیرقاقونی است، قرار داشتن اراضی در داخل طرح هادی امکان ساخت و ساز را برایشان فراهم می کند. از طرفی این مسئله در قیمت گذاری زمینی که در طرح هادی قرار داشته باشد یا در آینده به طرح هادی ملحق شود تاثیر مستقیم می گذارد.

طرح هادی روستایی را از کجا باید تهیه کرد؟

مرجع تهیۀ طرح هادی روستایی بنیاد مسکن انقلابی است. برای به دست آوردن آخرین نسخه از طرح هادی می توان به دهیاری یا شهرداری که زمین در محدودۀ آن قراردارد رجوع کرد. مسئولین دهیاری و شهرداری موظف به در اختیار قراردادن جزئیات طرح هادی هستند.